गझलची खासियत ही आहे की त्यात एकाच अक्षराचे उच्चार कधी तोंडाच्या पुढच्या भागातून तर कधी घशातून केले जातात. तसेच अक्षरांमधल्या आणि शब्दांमधल्या जागा कशा घेतल्या जातात यावरही ती गझल मनाला भावणे अवलंबून असते.
" तुमको देखा तो ये खयाल आया " ही जगजीत सिंग यांची एक सोपी आणि सरळ वाटणारी (?) गाजलेली गझल. मला त्यात काय गमले ते मी इथे सांगायचा प्रयत्न करतोय. प्रयत्न अशासाठी की गझल वेगवेगळ्या मैफिलीत पुन्हा पुन्हा ऐकताना, तिच्यामधल्या अनेक नवीन जागा जाणवत राहतात. पण मी फक्त मूळ गाण्याबद्दल लिहिणार आहे.
जगजीत आणि चित्राच्या हुंकारांनी गाण्याची सुरुवात होते. सुरुवातीलाच चित्राने जी तान घेतली आहे ... जवाब नाही! त्यानंतरचे तिचे .... हुं हुं हुं .. हुं हुं ..एखाद्या किनऱ्या घंटेसारखे कानामध्ये गुंजन करते. किती वेळा rewind करून ते ऐकले असेल गणतीच नाही. आणि तिचा आवाज ऐकून आता यानंतर जगजीत यापेक्षा चांगली काही करामात दाखवू शकेल असे वाटले नाही. पण जसे जसे गाणे पुढे सरकू लागते तसे .... एक एक लाजवाब क्षण कानात रुंजू लागतात. संपूर्ण गीत एका मुलायम स्वरात गाताना काही शब्द आणि अक्षरे ठळक उच्चारून मस्त परिणाम साधलाय. जितके गुण जगजीत सिंग यांना तितकेच संगीतकार कुलदीप सिंग यांनादेखील दिले पाहिजेत.
तुमको देखा तो ये खयाल आया
जिंदगी धूप तुम घना साया
आज फिर दिलने इक तमन्ना की
आज फिर दिलको हमने समझाया
तुम चले जाओगे तो सोचेंगे
हमने क्या खोया हमने क्या पाया
"हमने क्या खोया हमने क्या पाया" ही तर एकदम झकास ओळ आहे. दोन वेळा येणारा हमने हा शब्द ... त्यातला "ह" कसा उच्चारालय ते खास अनुभवायची गोष्ट आहे. पहिला हमने तोंडातून आणि दुसरा घशातून तसेच ते अलगद सोडून दिलेले "खोया" आणि "पाया" शब्द ...
हम जिसे गुनगुना नही सकते
वक़्तने ऐसा गीत क्यू गाया
मित्रांनो मी यातल्या काही जागाच लिहिल्यात पण तुम्हाला आणखी काही गमले असेल तर जरूर कळवा आणि हो .... तुम्हाला भावलेले एखादे दुसरे गाणे असेल तर जरूर लिहा.
No comments:
Post a Comment